Báo cáo “State of the World Population” chỉ rõ mức sinh trung bình toàn cầu đã giảm xuống dưới mức thay thế (<2,1 con)

Liên hợp quốc cho biết tỷ lệ sinh toàn cầu trung bình đã giảm xuống còn chưa đến một nửa so với những năm 1960, xuống dưới “mức thay thế” cần thiết để duy trì dân số hiện tại ở hầu hết các quốc gia.

Báo cáo “State of the World Population” chỉ rõ mức sinh trung bình toàn cầu đã giảm xuống dưới mức thay thế (<2,1 con), phụ nữ hiện sinh ít hơn lý do chính yếu là chậm kết hôn, ưu tiên sự nghiệp và chi phí cao.

Trong bối cảnh suy giảm lịch sử đó, gần 20% người trong độ tuổi sinh sản từ 14 quốc gia trên toàn cầu tin rằng họ sẽ không thể có số con mà họ mong muốn, Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA), cơ quan về sức khỏe và quyền sinh sản của Liên hợp quốc, cho biết trong một báo cáo vừa được công bố. Báo cáo chỉ ra các yếu tố bao gồm hạn chế về tài chính, rào cản đối với khả năng sinh sản hoặc chăm sóc y tế liên quan đến thai kỳ và nỗi sợ hãi về tình trạng của thế giới đang cản trở nhiều người khi đưa ra quyết định sinh sản.

Để thực hiện báo cáo này, UNFPA đã tiến hành một cuộc khảo sát, hợp tác với YouGov, đối với người dân ở 14 quốc gia ở Châu Á, Châu Âu, Bắc Mỹ, Nam Mỹ và Châu Phi, chiếm hơn 1/3 dân số thế giới.

Rào cản tài chính

39% người tham gia khảo sát nêu ra hạn chế về tài chính, 19% hạn chế về nhà ở, 12% thiếu các lựa chọn chăm sóc trẻ em đầy đủ hoặc chất lượng và 21% thất nghiệp hoặc mất ổn định công việc.

Giá cả của tất cả các loại hàng hóa và dịch vụ đã tăng vọt trong những năm gần đây. Lạm phát toàn cầu đã đạt mức cao nhất kể từ giữa những năm 1990 vào tháng 7/2022, theo Nhóm Ngân hàng Thế giới. Mặc dù đã giảm kể từ đó nhưng mức hiện tại vẫn cao hơn đáng kể so với mức trước đại dịch Covid-19. Chi phí tăng cao đã ảnh hưởng nặng nề đến cả nhà ở và chăm sóc trẻ em.

Ví dụ, tại Hoa Kỳ, Bộ Tài chính đã phát hiện ra rằng chi phí nhà ở đã tăng nhanh hơn thu nhập trong hai thập kỷ qua, tăng khoảng 65% kể từ năm 2000 khi điều chỉnh theo lạm phát. Chi phí chăm sóc trẻ em ở Hoa Kỳ đã tăng vọt trong những năm gần đây, vượt quá số tiền mà nhiều người Mỹ phải trả cho nhà ở hoặc học đại học.

Chương trình định cư của Liên hợp quốc cho biết trong một báo cáo thực hiện năm 2024 rằng cuộc khủng hoảng nhà ở hiện nay đang tác động đến “mọi khu vực và quốc gia”, ước tính rằng có khoảng 1,6 tỷ đến 3 tỷ người trên toàn thế giới không có nhà ở.

Trở ngại sinh sản

Yếu tố khác cản trở nhiều người có thể sinh nhiều con như mong muốn chính là rào cản đối với việc hỗ trợ sinh sản và mang thai hộ. Một số quốc gia – bao gồm Pháp, Tây Ban Nha, Đức và Ý – đã cấm mang thai hộ. Báo cáo của UNFPA cũng chỉ ra rằng nhiều quốc gia hạn chế hoặc cấm tiếp cận dịch vụ hỗ trợ sinh sản và mang thai hộ đối với các cặp đôi đồng giới. Ví dụ, tại Châu Âu, chỉ có 17 trong số 49 quốc gia cho phép thụ tinh nhân tạo có hỗ trợ y tế đối với mọi người, bất kể khuynh hướng tình dục hoặc bản dạng giới của họ.

UNFPA lưu ý rằng, khi tỷ lệ sinh toàn cầu đang giảm, một số chính phủ đang thực hiện “các biện pháp quyết liệt để khuyến khích những người trẻ đưa ra quyết định về khả năng sinh sản phù hợp với các mục tiêu quốc gia”. Nhưng báo cáo lập luận rằng “cuộc khủng hoảng thực sự” là “cuộc khủng hoảng về khả năng sinh sản – trong khả năng của các cá nhân trong việc đưa ra những lựa chọn tự do, có hiểu biết và không bị ràng buộc về mọi thứ, từ quan hệ tình dục đến sử dụng biện pháp tránh thai cho đến việc lập gia đình”.

Theo Trung tâm Quyền Sinh sản, 40% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản trên toàn thế giới sống dưới luật phá thai hạn chế. Nhiều quốc gia, bao gồm Brazil, Philippines và Ba Lan, đã hạn chế nghiêm ngặt việc phá thai. Trong khi ngày càng nhiều phụ nữ trên thế giới được đáp ứng nhu cầu kế hoạch hóa gia đình, thì vẫn còn khoảng 164 triệu người chưa được đáp ứng nhu cầu này, theo báo cáo công bố năm 2022 của Liên hợp quốc.

Báo cáo “State of the World Population” chỉ rõ mức sinh trung bình toàn cầu đã giảm xuống dưới mức thay thế (<2,1 con)

Sợ hãi cho tương lai

Khoảng 14% số người được hỏi trong báo cáo của UNFPA cho biết những lo ngại về tình hình chính trị hoặc xã hội, chẳng hạn như chiến tranh và đại dịch, sẽ dẫn đến hoặc đã dẫn đến việc họ sinh ít con hơn mong muốn. Khoảng 9% số người được hỏi cho biết những lo ngại về biến đổi khí hậu hoặc suy thoái môi trường sẽ dẫn đến hoặc đã dẫn đến việc họ sinh ít con hơn mong muốn.

Bạo lực và xung đột đã gia tăng trên toàn cầu trong những năm gần đây. Theo Nhóm Ngân hàng Thế giới , giai đoạn từ năm 2021 đến năm 2023 là giai đoạn bạo lực nhất kể từ khi Chiến tranh Lạnh kết thúc và số lượng cả tử vong trong chiến đấu và xung đột bạo lực đã tăng lên trong thập kỷ qua. Cơ quan tị nạn của Liên hợp quốc báo cáo hôm 12.6.2025 rằng có hơn 122 triệu người trên khắp thế giới đã phải di dời cưỡng bức, gần gấp đôi con số được ghi nhận 1 thập kỷ trước.

Tác động của đại dịch toàn cầu thậm chí còn được cảm nhận rộng rãi hơn, và khó có thể phai mờ khỏi ký ức của bất kỳ ai trong thời gian tới khi Covid-19 tiếp tục lây lan, phát triển các biến thể mới và gây tổn hại cho những người mà quá trình phục hồi sau virus có thể mất nhiều tháng, thậm chí nhiều năm. Ngoài Covid-19, các đợt bùng phát của các bệnh truyền nhiễm cũng đang trở nên phổ biến hơn. Các chuyên gia dự đoán rằng, trong những năm tới, nguy cơ các đợt bùng phát đó có thể leo thang thành dịch bệnh và đại dịch.

Trong một cuộc khảo sát của Chương trình Phát triển Liên hợp quốc năm 2024, khoảng 56% số người được hỏi cho biết họ đang nghĩ về biến đổi khí hậu hàng ngày hoặc hàng tuần. Khoảng 53% số người được hỏi cũng cho biết họ quan tâm nhiều hơn đến biến đổi khí hậu hiện nay so với một năm trước. 1/3 số người được hỏi cho biết biến đổi khí hậu đang ảnh hưởng đáng kể đến các quyết định quan trọng trong cuộc sống của họ.

“Tôi muốn có con nhưng điều đó ngày càng trở nên khó khăn hơn theo thời gian”, một phụ nữ 29 tuổi đến từ Mexico được trích dẫn trong báo cáo. “Không thể mua hoặc có được tiền thuê nhà giá rẻ ở thành phố của tôi. Tôi cũng không muốn sinh con trong thời chiến và điều kiện hành tinh trở nên tồi tệ hơn nếu điều đó có nghĩa là đứa trẻ sẽ phải chịu đau khổ vì điều đó”.

Nguồn: phunuvietnam.vn

Sưu tầm: H.C

Visits: 0